mgr Sylwia Rychlik

Pełni dyżur:

Tarnówko  czwartek 11.05 – 11.30

Młynkowo piątek 9.40 – 10.25

Plan pracy logopedy 

Klasa I a – poniedziałek 11.40 – 12.25

Klasa II a – poniedziałek 10.45 – 11.30

Klasa III a – czwartek 11.40 – 12.25

Klasa IV – poniedziałek 12.45 – 13.30

Klasa V – czwartek 13.35 – 14.20

Klasa VI – czwartek 13.35 – 14.20

 

Roczny plan pracy logopedy w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Młynkowie, został opracowany zgodnie z podstawą prawną: 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. 2017 r. poz. 1591 ze zm.)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U.2019.502)

Cel pracy logopedycznej:

1. a) Wykrywanie i usuwanie wad wymowy,
2. b) Kształtowanie prawidłowej mowy, poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej, gramatycznej. 
3. c) Doskonalenie mowy już ukształtowanej,
4. d) Wdrażanie do praktycznego wykorzystania nawyków poprawnej wymowy przyswojonej w toku ćwiczeń.
5. e) Usprawnianie techniki czytania i pisania.
6. f) Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy. 

Plan pracy logopedy w roku szkolnym 2024/2025:

DZIAŁALNOŚĆ DIAGNOSTYCZNA

1. Przeprowadzenie przesiewowych badań logopedycznych w klasie I a,  w celu ustalenia mowy uczniów. 
2. Zakwalifikowanie uczniów z trudnościami artykulacyjnymi na terapię logopedyczną. 
3. Przeprowadzenie dokładnej diagnozy logopedycznej uczniów zakwalifikowanych. 
4. Przeprowadzenie ponownych badań logopedycznych uczniów wcześniej objętych terapią. 
5. Kontynuacja terapii u uczniów z dysfunkcjami mowy.
6. Zebranie pomocy dydaktycznych. 
7. Zapoznanie z dokumentacją uczniów (nowymi opiniami i orzeczeniami).
8. Wyselekcjonowanie uczniów, którzy maja w opiniach lub orzeczeniach zalecenia dotyczące terapii logopedycznej.
9. Przygotowanie przesiewowego testu logopedycznego. 
10. Przygotowanie kart przesiewowego badania mowy i innych dokumentów.

DIAGNOZA LOGOPEDYCZNA

Warunkiem prawidłowego przebiegu terapii logopedycznej w każdym zaburzeniu mowy jest właściwa diagnoza, od ustalenia której rozpoczynamy pracę z dzieckiem. Diagnoza logopedyczna kształtuje się przez wielokrotny kontakt z dzieckiem, jego opiekunami oraz – w uzasadnionych przypadkach – specjalistami z innych dziedzin (laryngolog, pedagog, psycholog, audiolog). 

Celem diagnozy logopedycznej jest ustalenie:

 ∙ nieprawidłowo realizowanych głosek oraz sposobu ich wymowy, 

∙ przyczyn wadliwej artykulacji,

∙ wpływu wady na przebieg procesu porozumiewania się,

∙ rodzaju wady i jej wpływu na funkcjonowanie dziecka.

 Kwalifikowanie dzieci do zajęć logopedycznych odbywa się po przeprowadzeniu badania diagnostycznego, konsultacji z wychowawcą i zapoznaniu się z opiniami lub orzeczeniami psychologiczno – pedagogicznymi oraz ewentualnymi wynikami badań specjalistycznych. Poddane przesiewowemu badaniu logopedycznemu zostaną uczniowie, którzy posiadają aktualną opinię  lub orzeczenie Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej i zapisane są tam wskazania do prowadzenia terapii logopedycznej oraz uczniowie klasy pierwszej, wytypowani przez wychowawcę i logopedę (na podstawie zauważonych przez nauczyciela wadach wymowy), a także uczniowie, którzy uczestniczyli w terapii logopedycznej w roku szkolnym 2020/2021 celem sprawdzenia aktualnego stanu wymowy. 

Proces przesiewowego badania logopedycznego przebiega według określonego schematu: 

1. orientacyjne badanie mowy,
2. badanie stanu i sprawności narządów mowy w obrębie jamy ustnej (budowa języka, podniebienia, stan uzębienia i zgryz), jamy gardłowej i nosowej 
3. badanie stanu i funkcjonowania narządu słuchu: badanie słuchu fonematycznego, orientacyjne badanie słuchu 
4. zalecenie ewentualnej kontroli w poradniach specjalistycznych (w uzasadnionych przypadkach):

  -laryngologiczne,

– ortodontyczne,

– psychologiczne, 

– pedagogiczne,

– audiologiczne,

-neurologiczne.

 Badania przesiewowe mają na celu wyodrębnienie problemu, zdiagnozowanie wady oraz opracowanie planu terapii wad artykulacyjnych.

TERAPIA LOGOPEDYCZNA

1. Ustalenie odpowiedniego rodzaju terapii w celu osiągnięcia zamierzonych efektów terapii. 
2. Indywidualna lub grupowa praca z uczniem w zależności od rodzaju zaburzenia mowy/wymowy. 
3. Prowadzenie ćwiczeń kształtujących prawidłową wymowę m.in ćwiczenia oddechowe, usprawniające funkcjonowanie narządów artykulacyjnych, ćwiczenia artykulacyjne oraz emisyjno-fonacyjne. 
4. Prowadzenie ćwiczeń z zakresu rozwoju percepcji słuchowej, wzrokowej i ruchowej. 
5. Prowadzenie ćwiczeń mających na celu rozwój i doskonalenie słuchu fonematycznego oraz fonemowego. 
6. Prowadzenie ćwiczeń właściwych z zakresu likwidowania wszelkiego rodzaju zakłóceń i zaburzeń komunikacji językowej – wywoływanie prawidłowej wymowy, utrwalanie poprawnej artykulacji, różnicowanie artykulacji głosek opozycyjnych. 
7. Zaangażowanie Rodziców do pracy z dzieckiem i zachęta do realizacji w domu zadanego materiału ćwiczeniowego (zeszyty logopedyczne – obowiązkowe). 

METODY PROWADZENIA TERAPII

Terapię logopedyczną rozpoczynamy od ćwiczeń najłatwiejszych dla dziecka i kolejno realizujemy coraz trudniejsze, przechodząc od elementów znanych do mniej znanych i nowych. 

 Ćwiczenia logopedyczne:

 ∙ oddechowe: wyrabianie oddechu dla mowy, ćwiczenia oddechu przeponowego, wydłużanie fazy wydechowej, ćwiczenia emisyjne, ćwiczenia ekonomicznego zużywania powietrza umiejętności synchronizowania pauz oddechowych treścią wypowiedzi. 

∙ głosowe: wyrabianie właściwej tonacji, ćwiczenia umiejętności modulowania siły głosu i prawidłowego brzmienia głosek w sylabach, wyrazach, zdaniach, naśladowanie głosów.

 ∙ słuchowe: usprawnianie odbioru bodźców akustycznych, rozpoznawanie wrażeń słuchowych, ćwiczenia poczucia rytmu, rozróżnianie głosek dobrze źle wypowiadanych. 

∙ artykulacyjne: usprawnianie właściwego funkcjonowania narządów mowy, wywołanie głosek w izolacji, utrwalenie ich poprawnej realizacji w logotomach, wyrazach, zdaniach, nauka wierszy, piosenek z nasileniem głoski ćwiczonej.

 ∙ leksykalne: rozwijanie mowy poprzez opowiadanie historyjek obrazkowych , opowiadanie ilustracji, przeczytanego tekstu, udzielanie odpowiedzi na pytania, gry i zabawy ortofonicznie.

Metody prowadzenia terapii:

1. aktywne (dziecko świadomie ćwiczy mowę, bierze udział w terapii) 
2. demonstracja- przedstawienie uczniowi, na czym polega prawidłowa artykulacja danej głoski (praca z lustrem),
3. demonstracja + instrukcja – instruowanie ucznia, jak ma wykonać daną czynność/ułożyć narządy artykulacyjne, by wydobyć prawidłowy dźwięk, 
4. metoda mechaniczna- stosowanie przyborów typu szpatułka, rerek, monokinezy (ćwiczenia z palcem) oraz innych przyrządów logopedycznych.
5. metody substytucyjne- wykorzystywane są już utrwalone głoski i przekształcane w te których dziecko nie wymawia poprawnie, np. długie wypowiadanie dziąsłowego t” prowadzi do powstania cz”, a wypowiadanie dziąsłowego cz” do powstania sz”. 
6. metody ortofoniczne- wywoływanie głosek przez odpowiednie ćwiczenia oddechowe i inne wspomagające. g. metody pasywne (zabawa, logorytmika, rytmika, rysowanie) dziecko nie skupia uwagi tylko na artykulacji, ale na zabawie rytmicznej, klaskaniu, wystukiwaniu rytmu, śpiewaniu.

EWALUACJA ZAJĘĆ LOGOPEDYCZNYCH

Nadrzędnym celem terapii logopedycznej jest wykrywanie i usuwanie zaburzeń mowy. Osiągnięcie tego celu świadczy o powodzeniu terapii. Miernikiem oceny pracy logopedycznej jest osiągnięcie następujących efektów:

 ∙ skorygowanie zaburzeń wymowy (dziecko potrafi prawidłowo wymawiać zaburzone głoski w izolacji, wyrazach, zdaniach, mowie spontanicznej), 

∙ wzrost czynnego i biernego słownika dziecka (dziecko operuje coraz bogatszym słownikiem), 

∙ prawidłowe stosowanie form gramatycznych i ortograficznych,

 ∙ prawidłowy rozwój emocjonalno – społeczny (dziecko chętnie wypowiada się, uczestniczy w życiu grupy). 

Postępy terapeutyczne przebiegają w indywidualnym tempie dla każdego dziecka Zadaniem nauczyciela – logopedy jest właściwe i systematyczne diagnozowanie poziomu umiejętności dziecka, ocena jakości i tempa zmian, dostosowanie metod, zasad i środków terapii do potrzeb i możliwości dziecka. Praca wymaga cierpliwości, wytrwałości i zaangażowania zarówno ze strony dziecka, logopedy, jak i domu rodzinnego. Efektywność ćwiczeń możliwa jest tylko poprzez wielokrotne powtarzanie w domu i wymaga pełnego zaangażowania rodziców oraz opiekunów. Do oceny wyników pracy posłuży karta badania mowy dziecka, konsultacja z wychowawcą i rodzicami. Rodzice są mile widziani na zajęciach logopedycznych, w celu instruowania poprawności wykonywanych ćwiczeń.

RAMOWY PROGRAM TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

Zakres obowiązków zgodnie z rozporządzeniem	Formy realizacji	Termin
1. Diagnozowanie logopedyczne, w tym prowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy oraz poziomu rozwoju językowego uczniów	Przeprowadzenie badań przesiewowych w celu ustalenia stanu mowy uczniów klasy I a Kontrolne badanie uczniów uczestniczących w terapii; Przesiewowe badanie nowych uczniów; Zapoznanie się z nowymi opiniami oraz orzeczeniami wydanymi w poradni psychologiczno – pedagogicznej; Konsultacje z wychowawcami, pedagogiem, psychologiem Organizowanie pomocy logopedycznej. Przygotowanie dokumentacji – Karty Mowy Dziecka Zapoznanie rodziców z wynikami badania przesiewowego w formie pisemnej;	wrzesień cały rok cały rok cały rok cały rok cały rok wrzesień
2. Przesiewowe badania mowy. Zapoznanie z osobą logopedy. Przedstawienie dzieciom zasad oceniania na zajęciach oraz celu naszych spotkań.	Pokazanie dzieciom pomocy logopedycznych. Indywidualne badanie mowy. Omówienie prowadzenia zeszytów przez logopedę. Wyjaśnienie celu spotkań na zajęciach. Podanie terminów. Zapoznanie z godzinami pracy logopedy oraz konsultacji dla rodziców.	Wrzesień/październik Wrzesień
3. Ćwiczenia oddechowe, relaksacja.	Zabawy oddechowe: dmuchanie z wykorzystaniem balonów, piórek, papieru, gwizdków, wacików, wiatraczków i innych pomocy: Zamierzone efekty: a) prawidłowo gospodaruje oddechem,  b)potrafi oddychać torem brzusznym,  c) różnicuje fazy oddychania (wdech, wydech), d) potrafi wydłużyć fazę wydechową, e) umie ekonomicznie zużywać powietrze podczas mówienia	Październik – czerwiec (na każdych zajęciach)
4. Ćwiczenia artykulacyjne – usprawnianie aparatu mowy	Aktywne ćwiczenia języka, warg, policzków, żuchwy, pierścienia zwierającego gardło – ćwiczenia z lusterkami. Zamierzone efekty:  a) sprawnie wykonuje ćwiczenia języka, warg, podniebienia i żuchwy,  b) świadomie kieruje ruchami narządów artykulacyjnych,  c) pracuje nad uwrażliwieniem miejsc i ruchów w jamie ustnej, d)  opanował koordynację ruchową aparatu artykulacyjnego, e)  umie prawidłowo połykać.	Październik – czerwiec (na każdych zajęciach)
5. Ćwiczenia służące rozwojowi koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej	Ćwiczenia słowno-ruchowe, słowno-rytmiczne, z elementami gimnastyki mózgu. Zamierzony efekt: a) wykonuje ćwiczenia na koordynację wzrokowo – słuchowo – ruchową, rozwijające pamięć, myślenie i orientację przestrzenną.	Październik – czerwiec (na każdych zajęciach)
6. Ćwiczenia słuchowe: rozwijanie percepcji słuchowej, umiejętności różnicowania dźwięków otoczenia i mowy – ćwiczenia analizy i syntezy głoskowej i sylabowej	Rozwijanie słuchu fonemowego i fonetycznego (operacje na głoskach, sylabach, wyrazach). Rozwijanie pamięci słuchowej. Zamierzone efekty: a) potrafi naśladować dźwięki otaczającego świata (gwizd, śpiew ptaków, syczenie węża, szum morza),  b) naśladuje głosem czynności fizjologiczne organizmu (chuchanie, dmuchanie)  c)  identyfikuje dźwięki mowy ludzkiej,  d) dokonuje analizy i syntezy,  e) różnicuje głoski, sylaby opozycyjne i wyrazy zbliżone brzmieniowo, różniące się tylko jedną głoską,  f) jest świadomy różnic między sylabami, wyrazami.	Październik – czerwiec
7. Rozwijanie słownika biernego i czynnego.	Historyjki obrazkowe, zagadki, opowiadania, słuchanie i analizowanie tekstów, tworzenie wypowiedzi słownych. Zamierzone efekty: a) wzbogaca słownik czynny i bierny,  b) zapamiętuje zdania, zagadki, wierszyki,	Październik – czerwiec
8. Ćwiczenia grafomotoryczne.	Rysowanie po śladzie	Październik – czerwiec
9. Ćwiczenia emisyjno – głosowe	Przygotowanie artykulatora do wywołania zaburzonych głosek. Zamierzony efekt: a) operuje natężeniem i wysokością głosu, b) dysponuje długością trwania dźwięku, c)  mówi z odpowiednią intonacją,  d) właściwie modeluje glos, -potrafi umiejętnie kierować własnym głosem i chronić aparat artykulacyjny przed nadmiernym obciążeniem,  e)  unika nadmiernego napinania mięśni krtani i aparatu artykulacyjnego	Październik – czerwiec.
10. Ćwiczenia i zabawy z muzyką – logorytmika.	Uczeń osiąga zamierzony efekt ⎫ potrafi prawidłwo  wystukać rytm, mówi rytmicznie wyrazy i zdania, realizuje ruchowo rytmy muzyczne, rytmizuje wypowiedź.
11. Zabawy artykulacyjne służące uświadomieniu miejsca artykulacji i prawidłowego brzmienia najtrudniejszych głosek języka polskiego: – samogłoski – t,d – k,g – szereg ciszący: ś,ź,ć,dź – szereg syczący: s,z,c,dz – szereg szumiący: sz,ż,cz,dż – różnicowanie szeregów – r -l – głoski dźwięczne i bezdźwięczne	Ćwiczenia z wykorzystaniem pokazu i czucia ułożenia narządów artykulacyjnych oraz obrazków przedstawiających układ artykulatorów	październik listopad (lub wg potrzeb) Grudzień (lub wg potrzeb) Styczeń (lub wg potrzeb) Luty (lub wg potrzeb) Marzec (lub wg potrzeb) Kwiecień (lub wg potrzeb) Maj (lub wg potrzeb)
12. Ćwiczenia właściwe z zakresu korekcji wad wymowy.	a) Wywołanie głoski w izolacji:  – potrafi prawidłowo ułożyć narządy artykulacyjne –  prawidłowo rozpoznaje i artykułuje głoskę w lobiogramach  – różnicuje głoski o podobnym brzmieniu, – rozpoznaje głoskę w nagłosie, śródgłosie, wygłosie wyrazów,  – prawidłowo wybrzmiewa głoskę w izolacji, b) Utrwalenie głoski na materiale językowym w logotomach, wyrazach i zdaniach:  – prawidłowo realizuje głoskę w logotomach, wyrazach (w nagłosie, śródgłosie, wygłosie), ⎫  – układa sylaby, wyrazy zdania z utrwalaną głoską, – tworzy sylaby, wyrazy zdania z utrwalaną głoską c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.  – realizuje głoskę w mowie spontanicznej,  – opowiada ilustracje i historyjki obrazkowe,  – prawidłowo stosuje głoskę w rozmowach kierowanych.	Po opanowaniu przez ucznia wyżej wymienionych umiejętności w mowie.
13. Kształtowanie twórczej aktywności słownej	Uczeń opowiada własnymi słowami krótki tekst, układa rymy, rymowanki, wierszyki, tworzy swobodne teksty, ⎫posługuje się poprawną polszczyzną,  wskazuje różnice między gwarą a językiem literackim	Czerwiec.
14. Ewaluacja – kontrolne badanie mowy uczniów.	Kontrolne badanie mowy. Zakończenie zajęć, podsumowanie.	Czerwiec
15. Przekazanie informacji na temat trudności komunikacyjnych uczniów, rodzicom i wychowawcom. Wskazanie zaleceń na przyszłość.	Rozmowa z rodzicami dzieci , które maja wadę wymowy. Ankieta ewaluacyjna. Przekazanie nauczycielom wyników badań. Podsumowanie rocznej pracy uczniów.	Czerwiec

Część zadań może być realizowana na platformach edukacyjnych i dostępnych portalach internetowych oraz przy wykorzystaniu e-dziennika.