Każda epoka ma swoich wybitnych intelektualistów, sławnych bohaterów, przywódców, tak duchownych jak i świeckich, którzy dla świata są wielkimi ludźmi. Taką osobistością jest papież, Święty Jana Pawła II, Syn polskiej ziemi. Człowiek wielkiego formatu, którego wiara, wiedza, uczciwość, moralność i dokonania są wzorem do naśladowania dla obecnych i przyszłych pokoleń. Jan Paweł II został zaproponowany na patrona szkoły przez rodziców uczniów naszej placówki. Został wybrany na patrona Gimnazjum w Młynkowie przez Samorząd Uczniowski, Radę Rodziców i Radę Pedagogiczną. Decydując się na wybór Jana Pawła II na patrona naszej szkoły, braliśmy pod uwagę Jego mądrość, głoszoną naukę, niekwestionowany autorytet moralny, wkład w budowanie cywilizacji miłości, patriotyzm  i umiłowanie Ojczyzny.

Jesteśmy częścią pokolenia Świętego Jana Pawła II. Żyjemy w blasku Jego pontyfikatu. Wyrażamy głębokie przekonanie, że wychowanie dzieci w duchu nauki naszego Wielkiego Rodaka pozwoli nam kształtować ludzi mądrych, światłych, wrażliwych i gotowych do pracy nad dziełem tworzenia świata piękniejszego, lepszego i bardziej sprawiedliwego.

Postać Naszego Patrona będzie dla nas zawsze trudnym wyzwaniem. Jan Paweł II będzie nam przypominał o obowiązku stawiania sobie codziennie wymagań, tak jak wzywał młodzież w Częstochowie:

„Musicie od siebie wymagać. Nawet, gdy nikt nie będzie od Was wymagał."

Biografia Karola Wojtyły

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w Wadowicach 18 maja 1920r. jako drugi syn i najmłodsze z trojga dzieci Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich.

Karol Wojtyła został ochrzczony w kościele parafialnym 20 czerwca 1920r. przez księdza Franciszka Żaka. Pierwszą Komunię przyjął w dniu 25 maja 1929r., a sakramentu bierzmowania udzielił mu abp Adam Stefan Sapieha 3 maja 1938r.

Rodzina Wojtyłów żyła skromnie. Jedynym źródłem utrzymania była pensja ojca – wojskowego urzędnika w Powiatowej Komendzie Uzupełnień w stopniu porucznika. Matka pracowała dorywczo jako szwaczka. Edmund Wojtyła, brat Karola, po ukończeniu wadowickiego gimnazjum studiował medycynę w Krakowie i został lekarzem. Wojtyłowie mieli jeszcze jedno dziecko – Olgę, która zmarła 16 godzin po urodzeniu 7 lipca 1916r. Papież wspominał ją w opublikowanym po śmierci testamencie – na równi z rodzicami i bratem.

W dzieciństwie Karola nazywano najczęściej zdrobnieniem imienia – Lolek.

Uważano go za chłopca utalentowanego i wysportowanego. Regularnie grał w piłkę nożną oraz jeździł na nartach. Bardzo ważnym elementem życia Karola były wycieczki krajoznawcze, a także spacery po okolicy Wadowic. W większości wycieczek towarzyszył mu ojciec.

Wczesny okres jego dojrzewania jako nastolatka został naznaczony śmiercią najbliższych. Gdy miał 9 lat, zmarła matka (13 kwietnia 1929r.). Trzy lata później, 5 grudnia 1932r., w wieku 26 lat, na szkarlatynę zmarł jego brat Edmund.

Od września 1930r. po zdaniu egzaminów wstępnych, Karol Wojtyła rozpoczął naukę w 8-letnim Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach. Według jego katechetów, wyróżniała go wówczas ogromna wiara. W pierwszej klasie ks. Kazimierz Figlewicz zachęcił go do przystąpienia do kółka ministranckiego, którego stał się prezesem. Katecheta ten miał znaczny wpływ na rozwój duchowy młodego Karola Wojtyły. Jednym z nauczycieli Karola Wojtyły i jego wychowawcą był Mirosław Moroz (1893–1940), w 1940r. zamordowany w Katyniu.

Podczas nauki w gimnazjum Karol zainteresował się teatrem – występował w przedstawieniach Kółka Teatralnego stworzonego przez polonistów z wadowickich gimnazjów: żeńskiego im. Michaliny Mościckiej i męskiego im. Marcina Wadowity.

14 maja 1938r. zakończył naukę w gimnazjum, otrzymując świadectwo maturalne z oceną celującą, która umożliwiała podjęcie studiów na większości uczelni bez egzaminów wstępnych. Karol Wojtyła wybrał studia polonistyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia rozpoczął w październiku 1938r.

W pierwszym roku studiów przeprowadził się wraz z ojcem do rodzinnego domu matki przy ul. Tynieckiej 10 w Krakowie. Pozostał wierny swej pasji – piłce nożnej, uczęszczał na mecze Cracovii. Od października 1938r. do lutego 1941r. studiował, uczęszczał na spotkania grupy literackiej, a także tworzył poezję. W lutym 1940r. poznał Jana Tyranowskiego, który prowadził dla młodzieży męskiej koło wiedzy religijnej. Uczestniczący w nim Wojtyła poznał wówczas i po raz pierwszy czytał pisma św. Jana od Krzyża.

18 lutego 1941r. po długiej chorobie zmarł jego ojciec.

Wojna odebrała Karolowi Wojtyle możliwość kontynuowania studiów, zaczął więc w 1940r. pracować jako pracownik fizyczny w zakładach chemicznych Solvay. Początkowo od jesieni 1940r. przez rok w kamieniołomie w Zakrzówku, a potem w oczyszczalni wody w Borku Fałęckim.

Jesienią 1941r. wraz z przyjaciółmi założył Teatr Rapsodyczny, który swoje pierwsze przedstawienie wystawił 1 listopada 1941r. Rozstanie Karola Wojtyły z teatrem nastąpiło nagle w 1942r, gdy postanowił studiować teologię i wstąpił do tajnego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie. W okresie od kwietnia 1945r. do sierpnia 1946r. pracował na uczelni jako asystent i prowadził seminaria z historii dogmatu. Pracę magisterską pt. Pojęcie środka zjednoczenia duszy z Bogiem w nauce św. Jana od Krzyża napisał na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem ks. prof. Ignacego Różyckiego.

Był to też okres rozwoju literackiego Karola Wojtyły. Pierwszy zbiór wierszy Renesansowy psałterz, powstały w 1939r. (wydany w 1999r.), ma jeszcze charakter poetyckich pierwocin; jest też wyrazem hołdu dla wielkiej tradycji, w tym dla Jana Kochanowskiego. W marcu 1946r. powstał między innymi, poemat Pieśń o Bogu ukrytym, o charakterze wizyjnym i mistycznym, nawiązujący twórczo do św. Jana od Krzyża. Tworzył poezję metafizyczną.

Kapłaństwo, praca naukowa i twórcza

13 października 1946r. alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie, Karol Wojtyła, został subdiakonem, a tydzień później diakonem. 1 listopada 1946r. w Kaplicy w Pałacu Arcybiskupów Krakowskich kardynał Adam Stefan Sapieha wyświęcił Karola Wojtyłę na księdza. 2 listopada jako neoprezbiter odprawił mszę prymicyjną w krypcie św. Leonarda w katedrze na Wawelu. 15 listopada Karol Wojtyła wraz z klerykiem Stanisławem Starowieyskim poprzez Paryż wyjechał do Rzymu, aby kontynuować studia na Papieskim Międzynarodowym Athenaeum Angelicum (obecnie Papieski Uniwersytet Świętego Tomasza z Akwinu (Angelicum) w Rzymie. Przez okres studiów zamieszkiwał w Kolegium Belgijskim, gdzie poznał wielu duchownych z krajów frankofońskich oraz z USA. W 1948r. ukończył studia z dyplomem summa cum laude i otrzymał stopień doktora za dysertację pt. Problem wiary u św. Jana od Krzyża. Dla potrzeb doktoratu nauczył się języka hiszpańskiego, by czytać teksty tego karmelitańskiego klasyka mistyki chrześcijańskiej z okresu renesansu w oryginale.

W lipcu 1948r. Karol Wojtyła został skierowany do pracy w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Niegowici, gdzie spełniał zadania wikariusza i katechety. Wolny czas starał się spędzać z młodzieżą na łonie natury. W sierpniu 1949r. został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie. Nadal wyprawiał się na wycieczki z młodzieżą.

Aby zmylić ówczesną milicję, zdejmował podczas nich sutannę i pozwolił, by nazywano go „wujkiem”. W 1951r., po śmierci kardynała Adama Sapiehy, Karol Wojtyła został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. Dużo uwagi poświęcał także pracy publicystycznej, pisał eseje filozoficzne (np. Personalizm tomistyczny – o Tomaszu z Akwinu, O humanizmie św. Jana od Krzyża) i szkice. Często publikował w krakowskich periodykach katolickich: miesięczniku „Znak” i „Tygodniku Powszechnym”. W związku z habilitacją podjął systematyczne studia nad myślą etyczną fenomenologa Maxa Schelera, którego pisma czytał w oryginale. Dnia 12 grudnia 1953r. jego praca Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera [taka spolszczona wersja imienia w tytule] została przyjęta jednogłośnie przez Radę Wydziału Teologicznego UJ, jednak Karol Wojtyła nie uzyskał habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa Oświaty. W 1960r. w wydawnictwie Towarzystwa Naukowego KUL opublikował książkę Miłość i odpowiedzialność. Była owocem jego studiów oraz rozmów prowadzonych ze studentami i młodymi małżeństwami w czasie wypraw wakacyjnych.

Karol Wojtyła powrócił do przerwanych obowiązków. Wykładał m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i częstochowskiej (mieściły się one wszystkie w Krakowie) oraz na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Jego wykłady obejmowały głównie teologię moralną i etykę małżeńską, ale ogarniały też szeroko pojętą historię filozofii.

Biskup

Wizytacja Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie oo. Karmelitów na Piasku – początek czerwca 1967r. 4 lipca 1958r. Karol Wojtyła został prekonizowany biskupem tytularnym Ombrii, a także biskupem pomocniczym Krakowa. Konsekracji biskupiej Karola Wojtyły dokonał 28 września 1958r. w katedrze na Wawelu, arcybiskup Eugeniusz Baziak – metropolita krakowski i lwowski. Współkonsekratorami byli biskupi Franciszek Jop i Bolesław Kominek. W 1962r. został krajowym duszpasterzem środowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojtyły przypadły także obrady II soboru watykańskiego, w których aktywnie uczestniczył. Już w tym okresie bardzo dużo czasu poświęcał na podróże zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych. W 1963r. odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej.

Jako biskup przyjął, zgodnie z obyczajem, hasło przewodnie swej posługi, które brzmiało: Totus Tuus (łac. Cały Twój). Dewizę tę kierował do Matki Chrystusa. Inspiracją była duchowość maryjna francuskiego pisarza ascetycznego epoki baroku, św. Ludwika Marii Grignion de Montfort. Z jego książki Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny Wojtyła przejął koncepcję „niewolnictwa duchowego”, rozumianego jako dobrowolne, ufne i całkowite poddanie swego życia wiary i posługi w Kościele duchowemu macierzyństwu Matki Bożej.

W listopadzie 1963 Wydział Administracyjny KC PZPR odrzucił trzy kandydatury, w tym Wojtyły na urząd biskupa ordynariusza krakowskiego, przedstawione przez prymasa Wyszyńskiego. Jednak już 19 grudnia 1963r. premier PRL Józef Cyrankiewicz w liście do Wyszyńskiego nie zgłosił zastrzeżeń co do jego kandydatury.

13 stycznia 1964r., półtora roku po śmierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojtyła został prekonizowany arcybiskupem metropolitą krakowskim. Ingres odbył się w katedrze wawelskiej w dniu 8 marca 1964r.

Kardynał

Podczas konsystorza z 26 czerwca 1967r. został nominowany kardynałem. 28 czerwca 1967r. otrzymał w Kaplicy Sykstyńskiej od papieża Pawła VI czerwony biret, a jego kościołem tytularnym stał się kościół św. Cezarego z Afryki.

Jako biskup diecezji krakowskiej wizytował parafie, odwiedzał klasztory (w tym zgromadzenie albertynów, założone przez św. brata Alberta). W 1965r. otworzył proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej, z której Dzienniczkiem oraz orędziem Miłosierdzia Bożego zapoznał się wcześniej. Spotykał się z inteligencją krakowską, zwłaszcza ze środowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto jeździł na Podhale i w Tatry.

Ogłosił drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawień) dramaty: Przed sklepem jubilera i jak misterium ujęte Promieniowanie ojcostwa, także poematy. W 1969r. wydał filozoficzną monografię z zakresu antropologii Osoba i czyn, a w 1972r. – publikację książkową

o II soborze watykańskim. Pomimo obowiązków duszpasterskich systematycznie prowadził wykłady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kształtując tam swą szkołę badawczą z zakresu etyki.

Karol Wojtyła przez wiele lat był zaangażowany w sprawy Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, który decyzją Rady Ministrów w 1954r. przestał być częścią Uniwersytetu. Kardynał Wojtyła zwracał uwagę na tę kwestię, kierując listy do duchownych i członków archidiecezji, oraz spotykał się z uczonymi, m.in. z Adamem Vetulanim, profesorem UJ. Vetulani jeszcze pod koniec lat 50. pomagał Wojtyle przy jego pracy nad Dekretem Gracjana i był dla niego autorytetem. W 1974r., w sześćsetną rocznicę urodzin królowej Jadwigi, fundatorki Wydziału Teologicznego, Wojtyła skierował publiczny list do premiera rządu PRL. Rada Wydziału Teologicznego przedrukowała memoriał, domagając się zgodnie z sugestią Vetulaniego „stwierdzenia posiadania przez Papieski Wydział Teologiczny w Krakowie praw i przywilejów wyższej uczelni akademickiej”. Po latach, w 1997r., już jako papież Jan Paweł II, podczas szóstej pielgrzymki do Polski, na spotkaniu z rektorami polskich uczelni pod sam koniec przemówienia przywołał swojego dawnego profesora: „Jeszcze chyba jedną postać i jedno wspomnienie muszę wypowiedzieć. W czasach zmagania się o Papieski Wydział Teologiczny, wydział sześćsetletni, bardzo wiele mi pomógł profesor Adam Vetulani. I wielu innych, ale wymieniam jego, bo był mi szczególnie bliski w tych czasach”.

Wojtyła zyskał dojrzałość jako myśliciel, sięgając do rozległej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, św. Tomasz z Akwinu, fenomenologia), lecz też do Biblii i do mistyki (zawsze mu bliski święty Jan od Krzyża) i budując harmonijnie koncepcję zarówno z filozofii, jak i teologii: człowieka jako integralnej osoby. Człowiek jest zadomowiony pośród świata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na transcendencję, a godność i wolność dał mu Bóg. Tym sposobem Karol Wojtyła stał się wybitnym przedstawicielem personalizmu. Swoje poglądy stosował też i przedstawiał w pracy duszpasterskiej. Stał się znanym poza Polską autorytetem. Był, obok prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, najważniejszą postacią Episkopatu Polski. Z „prymasem Tysiąclecia” (bo tak go nazywał) ściśle współpracował, okazując szacunek dla jego doświadczenia i mądrości. Jako kardynał odbywał podróże zagraniczne, zapraszany także przez środowiska uniwersyteckie. Wiosną 1976r. papież Paweł VI zaprosił go do Watykanu, by w dniach 7–13 marca głosił tam rekolekcje wielkopostne (wydane później w publikacji książkowej).

16 października 1978r. na zwołanym po śmierci Jana Pawła I drugim konklawe w ósmym głosowaniu kard. Karol Wojtyła został wybrany na papieża i przybrał imię Jana Pawła II. Według szacunków jego kandydaturę poparło 103 kardynałów na 111 głosujących. Wynik wyboru ogłoszono o godzinie 18:44. Formalna inauguracja pontyfikatu miała miejsce w trakcie mszy św. na placu św. Piotra 22 października 1978r. Jan Paweł II był pierwszym papieżem z Polski, jak również pierwszym po 455 latach (od czasu pontyfikatu Hadriana VI) biskupem Rzymu niebędącym Włochem oraz mając 58 lat, został wybrany najmłodszym papieżem od czasu wyboru Piusa IX w 1846, który w chwili wyboru miał 54 lata. Wielokrotnie sam przywoływał słowa wiersza „Słowiański Papież” Juliusza Słowackiego.

PONTYFIKAT

Lata 1978–1981

Głównym wykładnikiem pontyfikatu Karola Wojtyły były pielgrzymki. Z tego też powodu został on wkrótce potem nazwany: „papież-pielgrzym”. Swoją pierwszą podróż apostolską odbył w styczniu 1979r. do Meksyku (gdzie otworzył Konferencję Biskupów Ameryki Łacińskiej) i do kilku państw Ameryki Łacińskiej. Pokreślił tam również, że politycy krajów w większości katolickich, przy okazji sprawowania władzy powinni pamiętać o prawach człowieka, wolności religijnej i godności ludzkiej. Po powrocie do Rzymu w marcu wydał swoją pierwszą encyklikę – Redemptor hominis, w której podkreślił nauki głoszone w krajach odwiedzonych podczas pielgrzymki, a także rozszerzył nauki o sprawiedliwość społeczną.

W czerwcu tego samego roku udał się w pierwszą pielgrzymkę do Polski, gdzie podczas tej wizyty padły słynne później słowa: Wołam, ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież. Wołam z całej głębi tego Tysiąclecia, wołam w przeddzień Święta Zesłania, wołam wraz z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!, które pochodzą z Biblii. Głoszone przez niego nauki walnie przyczyniły się do późniejszych transformacji ustrojowych w europejskich państwach bloku wschodniego.

5 września, w ramach środowej audiencji generalnej rozpoczął pierwszy cykl katechez o sakramencie małżeństwa jako przygotowanie do mającego się odbyć rok później synodu o rodzinie. Katechezy te, z przerwami, będzie kontynuował do 1984r. Zostaną opublikowane w 1986r. w formie książkowej pt. Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Ich echo rozeszło się po całym świecie, zyskując popularną nazwę Teologia ciała. Na przełomie września i października papież udał się w swą trzecią podróż – do Irlandii, a następnie do USA, gdzie skrytykował postawy kapitalistyczne i wyzyskiwanie biednych państw przez bogate. Odwiedził wówczas także siedzibę ONZ. W listopadzie odbył swoją ostatnią podróż w 1979r. W Stambule spotkał się z patriarchą Konstantynopola Dymitrem I. Uważa się, że był to jego pierwszy krok jako papieża w stronę budowania relacji ekumenicznych z Prawosławiem. Na ten okres przypada także ostre upomnienie Kongregacji Nauki Wiary dla niemieckiego księdza teologa, Hansa Künga (za głoszenie nauk niezgodnych z doktryną Kościoła) oraz wydanie kolejnej papieskiej encykliki – Dives in misericordia.

Lata 1981–1989

Jeszcze odbywając rekonwalescencję, papież wydał kolejną encyklikę – Laborem exercens, w której zaapelował o godziwe traktowanie pracowników, niekonsumpcjonistyczny system sprawowania rządów i nowy ład społeczno-ekonomiczny. W tym samym czasie w Polsce zawiązał się Związek Zawodowy „Solidarność”, z którym papież sympatyzował. W grudniu 1981r. prezes Rady Ministrów Wojciech Jaruzelski wprowadził stan wojenny, co doprowadziło do represji wobec członków „Solidarności”. W tym okresie Jan Paweł II często prowadził prywatne rozmowy z władzami polskimi i radzieckimi.

W 1982r. papież odbył pierwszą w historii pielgrzymkę do Wielkiej Brytanii, gdzie doszło do spotkania z głową Kościoła anglikańskiego – królową Elżbietą II, a także z przedstawicielami polskich władz emigracyjnych. Rok później, podczas wizyty w Afryce Środkowej, papież apelował o pokój w państwach ogarniętych wojną domową. W 1986r. papież odwiedził zlaicyzowaną Holandię, gdzie został chłodno przyjęty przez postępowych katolików.

Z punktu widzenia religijnego i ekumenicznego przełomowy był rok 1986r., kiedy to papież modlił się w Asyżu wspólnie z przywódcami wielkich religii o pokój na świecie (27 października). Oprócz tego był pierwszą głową Kościoła katolickiego, który odwiedził synagogę (Rzym). Na okres lat osiemdziesiątych przypada także zaangażowanie papieża w sprawy doktrynalne. Podobnie jak w przypadku Hansa Künga, cofnięto zezwolenia na działalność naukową lub udzielono upomnień od Kongregacji Nauki Wiary. Upomniano m.in. Charlesa Currana, Edwarda Schillebeeckxa (za głoszenie poglądów niezgodnych z doktryną wiary), Gustavo Gutiérreza i Leonardo Boffa (za popieranie teologii wyzwolenia). W 1988r. Jan Paweł II ekskomunikował konserwatywnego arcybiskupa Marcela Lefebvre’a (od którego pochodzi ruch lefebrystów). W 1982r. nadał status prałatury personalnej instytucji Opus Dei.

Lata 1989–2000

Jeszcze w 1990r., dzięki dobrym relacjom z Gorbaczowem, Stolica Apostolska nawiązała stosunki dyplomatyczne z Federacją Rosyjską. Zarazem jego ustalenia z prezydentem USA, Billem Clintonem, doprowadziły do ustalenia w 1994r. stanowiska ws. wspólnego działania Stanów Zjednoczonych i Watykanu, na rzecz pokoju na świecie. Zaowocowało to kolejnym wystąpieniem przed Zgromadzeniem Ogólnym Narodów Zjednoczonych (w 1995), gdzie Jan Paweł II zaapelował o uwolnienie przyszłości polityki i ludzi od obciążenia cynizmem. Ponadto ze względu na dobre stosunki z wyznawcami judaizmu w 1993r. Stolica Apostolska uznała państwo Izrael.

Lata 90. były kolejną dekadą naznaczoną licznymi pielgrzymkami, choć z powodu operacji stawu biodrowego w 1994r., papież musiał nieco ograniczyć swoją działalność misyjną. Jeszcze w 1992r. odbył podróż do Afryki, gdzie w senegalskim Domu Niewolników na Gorée modlił się o przebaczenie dla handlarzy czarnoskórej ludności, którzy sprzedawali niewolników do pracy przy zbiorach kawy i bawełny. W latach 1995–1996 odbył też pielgrzymki do państw Ameryki Środkowej i Centralnej, a także na Filipiny – największego katolickiego państwa Azji.

Początek dekady to także starania papieża o pokój na świecie – zwłaszcza w ogarniętych wojnami domowymi państwach afrykańskich oraz na Bałkanach. Niektóre papieskie działania pozostawały jednak bez odpowiedzi, jak choćby apele o zaprzestanie wojen w Zatoce Perskiej oraz o zniesienie embarga nałożonego na Kubę. Prawdopodobnie dzięki takiemu stanowisku, kiedy w 1998r. wizytował ten kraj został ciepło przyjęty przez komunistycznego prezydenta Fidela Castro, co doprowadziło do większej akceptacji kubańskiego Kościoła katolickiego przez władze. W tym czasie Jan Paweł II zadbał także o reformę Kościoła. Jeszcze pod koniec lat 80. zreformował Kurię Rzymską, a w 1992r. wydał nowy Katechizm Kościoła Katolickiego. Siedem lat później poparł działania na rzecz ochronę środowiska naturalnego, uznając, że niszczenie środowiska może być grzechem ciężkim.

Jubileusz Roku 2000

Od początku pontyfikatu planem papieża było wprowadzić Kościół w nowe tysiąclecie. Z okazji roku milenijnego postanowił to uczcić, ogłaszając obchody Roku Jubileuszowego. Obchody poprzedziły jedne z ważniejszych wydarzeń pontyfikatu pod względem dialogu z innymi religiami. W marcu 2000r. papież odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej i spotkał się w Jerozolimie z premierem Izraela Ehudem Barakiem. W trakcie pielgrzymki papież odwiedził m.in. instytut Jad Waszem, poświęcony ofiarom Holocaustu, a także modlił się przy Ścianie Płaczu.

Lata 2000–2005

W ostatnich latach pontyfikatu Jan Paweł II musiał ograniczyć swoją aktywność ze względu na stan zdrowia. Postępująca choroba Parkinsona oraz przebyte w latach 90. operacje znacznie nadszarpnęły zdrowie papieża i zmusiły do mniejszej ilości pielgrzymek, jednak pomimo tego nie rozważał możliwości rezygnacji. Od 2003r. jego stan nie pozwolił mu już poruszać się w pozycji stojącej, więc pokazywał się publicznie wyłącznie siedząc.

Od 14 marca 2004r. pontyfikat Jana Pawła II jest uznawany za najdłuższy, po pontyfikacie św. Piotra i bł. Piusa IX. Był papieżem przez 26 i pół roku (9666 dni). Długość jego pontyfikatu podkreśla także kontrast z papiestwem jego poprzednika Jana Pawła I, który papieżem był jedynie 33 dni. Osobistym sekretarzem Jana Pawła II przez cały pontyfikat był Stanisław Dziwisz (od 2006 kardynał). Jego drugim osobistym sekretarzem był natomiast Mieczysław Mokrzycki. Pomimo choroby, usiłował doprowadzić do powstrzymania inwazji na Irak. Z tego powodu 13 stycznia 2003r. Jan Paweł II apelował do przedstawicieli korpusu dyplomatycznego o pokój w Iraku: Nie wolno się uciekać do wojny, nawet gdy chodzi o tzw. dobro wspólne. Zaznaczał, że wojna jest zawsze porażką ludzkości i jedynie w skrajnej ostateczności oraz na bardzo rygorystycznych warunkach może być ona ogłaszana. Potępił wszelkie formy przemocy, w tym przede wszystkim terroryzm.

I

Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja 1920 r. w Wadowicach. Jego rodzina wynajmowała mieszkanie obok kościoła parafialnego z zegarem słonecznym i maksymą: Tempus fugit, aeternitas manet (Czas ucieka, wieczność czeka). Ulubioną rozrywką Karola była piłka nożna. Najczęściej pełnił on funkcję bramkarza. Kiedy pogoda nie dopisywała, Karol zamieniał piłkę nożną na ping-ponga. Zimą jeździł na nartach, a latem pływał w Skawie i chodził z ojcem oraz ze starszym bratem na dalekie piesze wycieczki, m.in. w Gorce. Występował też w amatorskich przedstawieniach teatralnych. Wesoły i powszechnie lubiany Karol wyróżniał się nie tylko świetnymi ocenami ze wszystkich przedmiotów, ale także wewnętrzną dyscypliną i głęboką pobożnością. Gdy miał dziewięć lat zmarła jego matka, a trzy i pół roku później jego 26-letni brat.  „Moje lata chłopięce i młodzieńcze łączą się przede wszystkim z postacią ojca – wspomina papież. Parzyłem z bliska na jego życie, widziałem, jak umiał od siebie wymagać, widziałem jak klękał do modlitwy. Ojciec, który umiał od siebie wymagać, w pewnym sensie nie musiał już wymagać od syna. Patrząc na niego, nauczyłem się, że trzeba samemu sobie stawiać wymagania i przykładać się do spełniania własnych obowiązków.”  W 1930 r. 10-letni Karol ukończywszy szkołę podstawową, rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Męskim. Po maturze Karol, obiecujący poeta i aktor, zdecydował się na studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które musiał przerwać po pierwszym roku z powodu wybuchu wojny. Został robotnikiem  w kamieniołomach na Zakrzówku, a następnie pracował w „Solvayu” w Borku Fałęckim.

II

W 1942 r. Karol Wojtyła rozpoczął  tajne studia teologiczne. 1 listopada 1946 r. arcybiskup Sapieha udzielił Wojtyle święceń kapłańskich i natychmiast wysyła go na studia doktoranckie do Rzymu. Krótko po powrocie z Rzymu Karol Wojtyła został skierowany do parafii Niegowici koło Bochni. Następnie został przeniesiony do parafii św. Floriana w Krakowie, gdzie dał się poznać jako wspaniały duszpasterz młodzieży akademickiej. W chwili nominacji na biskupa Karol Wojtyła miał zaledwie 38 lat i został najmłodszym członkiem polskiego episkopatu. Jako dewizę przyjął słowa Totus Tuus (Cały Twój), zaczerpnięte  z Traktatu o doskonałym nabożeństwie do Najświętszej Marii Panny św. Ludwika Marii Grignion de Montfort. Zawołanie to oraz herb z krzyżem i literą M zachował jako papież, dodając oczywiście tiarę i klucze św. Piotra.

Biskup Wojtyła brał udział  w obradach Soboru Watykańskiego II. Wniósł osobisty, autorski wkład w redakcję fundamentalnych dokumentów soborowych. Z jego zdaniem liczyło się coraz więcej ważnych osobistości kościelnych.

W przedostatni dzień 1963 r. papież Paweł VI mianował zaledwie 43-letniego Karola Wojtyłę metropolitą krakowskim. W miarę upływu czasu metropolicie, mianowanemu bardzo szybko, bo już w 1967 roku kardynałem, przybywało zajęć duszpasterskich i administracyjnych.

16 października 1978 roku o godz. 18.18 nad Kaplicą Sykstyńską pojawił się biały dym zwiastujący wybór kolejnego następcy św. Piotra. Na fasadzie bazyliki zapłonął ogromny krzyż, a w loggii nad centralnym wejściem pojawił się kardynał Felici i wygłosił uświęconą formułę: Annutio vobis gaudium – habemus papam (Zwiastuję wam radość wielką – mamy papieża). Po chwili podał nazwisko Wojtyła oraz wybrane przez elekta imię: Jan Paweł II. Po raz pierwszy od ponad czterystu lat papieżem nie został Włoch. O godz. 19.20 na balkonie ukazał się papież, by udzielić pierwszego błogosławieństwa urbi et orbi.

 „Nie lękajcie się! Otwórzcie, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi! Otwórzcie drzwi Jego zbawczej władzy, otwórzcie jej granice państw, systemy ekonomiczne i polityczne” – wzywał papież w październiku 1978 roku, w dniu inauguracji swego pontyfikatu. Te pamiętne słowa miały okazać się programem, który Jan Paweł II w ciągu następnych lat realizował z nadludzką wytrwałością.

13 maja 1981 roku jak w każdą środę  o godzinie 17 rozpoczęła się audiencja generalna. Na placu św. Piotra zgromadziło się kilkadziesiąt tysięcy pielgrzymów. Biała toyota, zwana papamobile, powoli przemieszczała się wśród tłumu. Papież ściskał wyciągnięte w jego kierunku ręce, przytulał dzieci, błogosławił. Nagle rozległy się strzały i biała postać osunęła się bezwładnie na siedzenie samochodu. Niedoszłym zabójcą papieża okazał się Turek Ali Agca, poszukiwany przez międzynarodową policję terrorysta. Papież uważał, że ocalenie zawdzięcza Matce Boskiej Fatimskiej, której objawienia  rozpoczęły się 13 maja 1917 r. Ojciec Święty nie uważał tego zbiegu dat za przypadek. Trzecia przepowiednia fatimska przedstawiała m. in. „biskupa ubranego na biało” upadającego pod kulami z broni palnej. Kulę, która go przeszyła, polecił umieścić jako wotum w koronie figury Matki Boskiej Fatimskiej, wśród pereł i drogich kamieni, a w pierwszą rocznicę zamachu udał się do Portugalii z pielgrzymką dziękczynną.

III

Jan Paweł II odbył ponad sto podróży zagranicznych, odwiedzając 135 krajów. Najwięcej, bo aż dziewięć razy był w Polsce. Podczas każdej podróży papież, słynący z lingwistycznych zdolności, starał się powiedzieć choć kilka zdań w miejscowym języku. Wiele razy odwdzięczano mu się za to w podobny sposób, np. Papuasi zaśpiewali dla niego Czarną Madonnę. W najrozmaitszych zakątkach świata tysiące ludzi uczyło się polskich słów ulubionych pieśni Ojca Świętego: Barki i kolędy Lulajże, Jezuniu. Każdą pielgrzymkę otwierał wzruszający gest – po zejściu z trapu samolotu papież klękał i całował  ziemię, na którą przybywał. „Zło dobrem zwyciężaj” – takie było przesłanie papieża w każdym zakątku świata. Całe nauczanie Ojca Świętego stanowiło świadectwo wielkiego szacunku dla wszystkich religii i kultur. „Niech w imię Boga każda religia niesie na ziemi sprawiedliwość i pokój, przebaczenie i życie, i miłość”.

Co dwa lata w Castel Gandolfo odbywały się  z udziałem papieża specjalne sympozja poświęcone najważniejszym problemom ludzkości. Zapraszał na nie wybitnych uczonych z całego świata. Papież wiele razy podkreślał, że nie może być sprzeczności między nauką i wiarą.

W połowie lat 80. Jan Paweł II zainicjował Światowe Dni Młodzieży, organizowane odtąd średnio co dwa lata w innym miejscu globu. „Nie ulegajcie mirażom łatwego życia” – mówił. Nawoływał do wysiłku, do podjęcia życia godnego chrześcijanina. Pokolenie JP2 dotyczy tych, którzy wzrastali w ciągu 27 lat jego pontyfikatu.

Naznaczone cierpieniem późne lata papieża były nadzwyczaj bogate pod każdym względem , także literackim. Ukazały się jego książki: Dar i Tajemnica, Wstańcie, chodźmy!, Pamięć i tożsamość oraz poemat Tryptyk rzymski.

Jan Paweł II przypominał – m.in. przez liczne beatyfikacje i kanonizacje – że świętość jest powołaniem chrześcijanina w każdym czasie i okolicznościach.

Zmarł w wigilię święta Miłosierdzia Bożego 2 kwietnia 2005 roku.

Santo Subito… powtórzone na placu św. Piotra w Rzymie w czasie pogrzebu Ojca Świętego  Jana Pawła II wyrażało głębokie przekonanie członków Kościoła, że na przełomie wieków wspólnotą tą kierował człowiek święty.

1 maja 2011 r. odbyła się beatyfikacja papieża, zaś trzy lata później 27 kwietnia 2014 r. papież Jan Paweł II został ogłoszony świętym.

Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski

I Pielgrzymka  2 – 10 czerwca 1979 r.
„GAUDE MATER POLONIA”
miała miejsce 2-10 VI 1979 r. Jej celem było uczczenie św. Stanisława, Biskupa i Męczennika, jednego z głównych patronów Polski w 1000. rocznicę jego śmierci. Papież wypowiedział wtedy słynne i znamienne słowa: „Wołam ja, syn polskiej ziemi, a zarazem ja, Jan Paweł II, papież, wołam z wami wszystkimi: Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój! I odmieni oblicze ziemi. Tej ziemi!”.

Miejscowości, które papież odwiedził:
Warszawa, Gniezno, Częstochowa, Kraków, Kalwaria Zebrzydowska, Wadowice, Oświęcim, Nowy Targ.

II Pielgrzymka 16 – 19 czerwca 1983 r. „POKÓJ TOBIE POLSKO OJCZYZNO MOJA”
odbyła się w dniach 16-22 VI 1983 r. Miała na celu uczczenie 600-lecia obecności Maryi w obrazie jasnogórskim oraz dokonanie trzech beatyfikacji: bł. Urszuli Ledóchowskiej (1865-1939), założycielki szarych urszulanek;
bł. Brata Alberta – Adama Chmielowskiego (1845-1916), opiekuna nędzarzy i bł. Rafała Kalinowskiego (1835-1907), sybiraka, karmelity bosego. Przyczyniła się do zniesienia sankcji stanu wojennego.

Miejscowości, które papież odwiedził:

Warszawa, Niepokalanów, Częstochowa, Poznań, Katowice, Wrocław, Góra Świętej Anny, Kraków.

III Pielgrzymka 8 – 10 czerwca 1987 r. „DO KOŃCA ICH UMIŁOWAŁ” (J 13, 1)
odbyła się 8-14 VI 1987 r., połączona była z II Krajowym Kongresem Eucharystycznym. Miały wówczas miejsce dwie beatyfikacje: bł. Karoliny Kózki (1898-1914), dziewicy i męczennicy i bł. Michała Kozala (1893-1943), biskupa i męczennika zamordowanego w Dachau.

Miejscowości, które papież odwiedził: Warszawa, Lublin, Tarnów, Kraków, Szczecin, Gdynia, Gdańsk, Częstochowa, Łódź.

IV Pielgrzymka  1 – 4 czerwca 1991 r. i V Pielgrzymka 13 – 16 VIII 1991 r.
„BOGU DZIĘKUJCIE, DUCHA NIE GAŚCIE” (1 Tes 5, 18-19)
odbyła się w dwóch etapach (1-9 VI oraz 13-16 VIII 1991). Ojciec Święty ukazał narodowi polskiemu drogę do prawdziwej wolności. Na Jasnej Górze Jan Paweł II przewodniczył obchodom VI Światowego Dnia Młodzieży. Podczas tej pielgrzymki Ojciec Święty dokonał beatyfikacji: bł. Józefa Pelczara (1842-1924), biskupa przemyskiego; bł. Bolesławę Lament(1842-1924), zakonnicę; bł. Rafała Chylińskiego (1690-1741), franciszkanina; bł. Anielę Salawę (1881-1922), mistyczkę.

Miejscowości, które papież odwiedził: Koszalin, Rzeszów, Przemyśl, Lubaczów, Kielce, Radom, Łomża, Białystok, Olsztyn, Włocławek, Płock, Warszawa oraz Kraków, Częstochowa, Wadowice.

VI Pielgrzymka – 22 maja 1995 r. (poniedziałek, 22 maja 1995 r.) nieoficjalna jednodniowa wizyta Jana Pawła II w Skoczowie, 22 V 1995 r. łączyła się z kanonizacją w Ołomuńcu (Czechy) bł. Jana Sarkandra męczennika.

Miejscowości, które papież odwiedził: Skoczów, Bielsko-Biała, Żywiec.

VII Pielgrzymka 31 maja – 5 czerwca 1997 r.
„CHRYSTUS WCZORAJ, DZIŚ I NA WIEKI” (Hbr 13, 8)
miała miejsce w dniach 31 V-10 VI 1997 r. związana była z XLVI Międzynarodowym Kongresem Eucharystycznym, który odbył się we Wrocławiu; podczas tej pielgrzymki Jan Paweł II dokonał kanonizacji bł. Jadwigi Andegaweńskiej (1374-1399), królowej oraz bł. Jana z Dukli (1484), bernardyna. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny, któremu na zakończenie przewodniczył Ojciec Święty, odbywał się w dniach od 25 maja do 1 czerwca 1997 roku we Wrocławiu i miał jako myśl przewodnią dwa słowa: „Eucharystia i wolność”. Słowa te, tak bardzo brzemienne w treść, stały się także papieskim przesłaniem, wyrażanym w homiliach czy innych przemówieniach Jana Pawia II podczas tej pielgrzymki do Polski.

Miejscowości, które papież odwiedził: Wrocław, Legnica, Gorzów Wielkopolski, Gniezno, Poznań, Kalisz, Częstochowa, Zakopane, Ludźmierz, Kraków, Dukla, Krosno.

VIII Pielgrzymka 5 – 17 czerwca 1999 r.
„BÓG JEST MIŁOŚCIĄ” (1J 4, 8)
stanowiła najdłuższą z dotychczasowych jego podróży apostolskich do ojczyzny. Rozpoczęta 5 czerwca przed południem zakończyła się 17
czerwca po południu. Po raz pierwszy złożył wizytę w polskim parlamencie. Ojciec Święty odwiedził 21 miejscowości. Najwięcej czasu spędził w Warszawie, Krakowie i Licheniu, gdzie dwukrotnie nocował. Przewodniczył 11 Mszom św. z udziałem wiernych. Podczas Eucharystii w Warszawie, 13 czerwca, wyniósł na ołtarze m.in. 108
męczenników z czasów II wojny światowej, a 16 czerwca w Starym Sączu kanonizował bł. Kingę. Papież dwukrotnie spotykał się z grekokatolikami: w Siedlcach oraz w cerkwi bazylianów w Warszawie. Odbyły się także spotkania z przedstawicielami Kościołów
chrześcijańskich i wspólnot religijnych, a 11 czerwca na Umschlagplatzu w Warszawie Ojciec Święty modlił się w intencji ofiar Holocaustu.

Miejscowości, które papież odwiedził: Gdańsk, Sopot, Pelplin, Elbląg, Licheń
Stary, Bydgoszcz, Toruń, Ełk, Wigry, Siedlce, Drohiczyn, Warszawa, Sandomierz, Zamość, Radzymin, Łowicz, Sosnowiec, Kraków, Stary
Sącz, Wadowice, Gliwice, Częstochowa.

IX pielgrzymka 16-19 sierpnia 2002
„BÓG BOGATY W MIŁOSIERDZIE”
Odwiedził wówczas: Kraków i Kalwarię Zebrzydowską. Głównym celem pielgrzymki było poświęcenie Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie – Łagiewnikach, miejsca, gdzie spoczywają relikwie Apostołki Bożego Miłosierdzia, świętej siostry Faustyny
Kowalskiej. Podczas tej ostatniej, pożegnalnej wizyty w Ojczyźnie Jan Paweł II nawiedził katedrę wawelską i modlił się przy grobie rodziców na cmentarzu Rakowickim. Przeleciał też nad Tatrami i Wadowicami, swoim rodzinnym miastem. A podczas spotkania

w Kalwarii Zebrzydowskiej papież powiedział: „Kiedy nawiedzałem to Sanktuarium w roku 1979, prosiłem, abyście się za mnie modlili, za życia mojego i po śmierci. Dziś dziękuję wam i wszystkim kalwaryjskim pielgrzymom za te modlitwy i za duchowe wsparcie, jakiego nieustannie doznaję. I nadal proszę: nie ustawajcie w tej modlitwie, raz jeszcze powtarzam, za życia mojego i po śmierci. Ja zaś, jak zawsze, będę odwzajemniał tę waszą życzliwość, polecając wszystkich miłosiernemu Chrystusowi i jego Matce.”

Jan Paweł II od początku lat 90. cierpiał na postępującą chorobę Parkinsona. Mimo licznych spekulacji i sugestii ustąpienia z funkcji, które nasilały się w mediach zwłaszcza podczas kolejnych pobytów papieża w szpitalu, pełnił ją aż do śmierci. Nagłe pogorszenie stanu zdrowia papieża nastąpiło 1 lutego 2005 r.
Przez ostatnie dwa miesiące życia Jan Paweł II wiele dni spędził w szpitalu i nie udzielał się publicznie. Przeszedł grypę i zabieg tracheotomii, wykonany z powodu niewydolności oddechowej. W czwartek 31 marca wystąpiły u Ojca Świętego silne dreszcze ze wzrostem temperatury ciała do 39,6°C. Był to początek wstrząsu septycznego połączonego z zapaścią sercowo-naczyniową. Uszanowano wolę papieża, który chciał pozostać w domu. Podczas mszy przy jego łożu, którą Jan Paweł II koncelebrował z przymkniętymi oczyma, kardynał Marian Jaworski udzielił mu sakramentu namaszczenia. 2 kwietnia o godz. 7.30 papież zaczął tracić przytomność a o godz. 19.00 wszedł w stan śpiączki. Monitor wykazał postępujący zanik funkcji życiowych. O godz. 21.37 osobisty papieski lekarz Renato Buzzonetti stwierdził śmierć Jana Pawła II. Ojciec Święty Jan Paweł II zmarł 2 kwietnia 2005 r. po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego,

w pierwszą sobotę miesiąca i wigilię Święta Miłosierdzia Bożego. W ciągu ostatnich dwóch dni życia towarzyszyli mu nieustannie wierni z całego świata. Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w piątek 8 kwietnia 2005 r. Uczestniczyło w nim na placu św. Piotra ok. 300 tys. wiernych oraz 200 prezydentów i premierów a także przedstawiciele wszystkich wyznań świata, w tym duchowni islamscy i żydowscy. Po zakończeniu nabożeństwa żałobnego, w asyście tylko duchownych z najbliższego otoczenia, papież został pochowany w podziemiach bazyliki św. Piotra, w krypcie Jana XXIII, beatyfikowanego w 2000 r., 13 maja 2005 r. papież Benedykt XVI (następca Jana Pawła II) zezwolił na natychmiastowe
rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, udzielając dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania od śmierci kandydata, jaki jest wymagany przez prawo kanoniczne. Formalny proces rozpoczął się 28 czerwca 2005 r. 2 kwietnia 2007 r. zakończyła się faza diecezjalna procesu i wszystkie akta zostały przekazane do watykańskiej Kongregacji ds. kanonizacyjnych. W sobotnie południe 19 grudnia 2009 r. Benedykt XVI podpisał dekret o heroiczności cnót Jana Pawła II. Odtąd
nasz Patron zyskał miano Sługi Bożego (w tym samym dniu Benedykt XVI podpisał także dekret o męczeństwie bł. ks. Jerzego Popiełuszki, otwierający drogę do kanonizacji Kapelana „Solidarności”) .

1 maja 2011 roku – beatyfikacja Jana Pawła II w Rzymie 27 kwietnia 2014 r. – kanonizacja Jana Pawła II i Jana XXIII.