II PÓŁROCZE ROKU SZKOLNEGO 2023/2024
mgr Barbara Kryger pełni dyżur:
- Współpraca z nauczycielami, wychowawcami grup wychowawczych lub innymi specjalistami, rodzicami oraz uczniami:
- rozpoznawanie potrzeb uczniów i objęcie ich PPP, również w trakcie bieżącej pracy z uczniem;
- prowadzenie badań i działań diagnostycznych w związku z rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów;
- rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły,
- rozwiązywanie problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów;
- udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
- rekomendowanie dyrektorowi działań w zakresie zapewnienia aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu przedszkola i szkoły;
- przedstawienie propozycji radzie pedagogicznej szkolenia.
- Współpraca z zespołem w zakresie opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego IPET dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym zapewnienie im pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
- Wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów:
- rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych uczniów lub trudności w ich funkcjonowaniu , w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola i szkoły;
- udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w bezpośredniej pracy z uczniem,
- dobór metod, form kształcenia i środków dydaktycznych do potrzeb uczniów,
- dostosowanie sposobów i metod pracy do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz jego możliwości psychofizycznych.
- Udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla:
- rodziców,
- uczniów,
- Współpraca z innymi podmiotami:
- poradniami psychologiczno- pedagogicznymi, w tym z poradniami specjalistycznymi,
- placówkami doskonalenia nauczycieli, innymi przedszkolami, szkołami,
- organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami i podmiotami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży,
– dyrektorem,
– pomocą nauczyciela,
– asystentem rodziny.
- Przedstawienie propozycji radzie pedagogicznej dotyczących doskonalenia zawodowego nauczycieli przedszkoli, szkoły w zakresie wyżej wymienionych zadań:
- zachęcanie nauczycieli do udziału w szkoleniach zewnętrznych.
KONCENTRACJA UWAGI I PAMIĘCI
Ćwiczenia rozwijające zdolność koncentracji uwagi i pamięć
Koncentracja uwagi to umiejętność skupienia się na wykonywanej czynności bez
rozpraszania się pod wpływem innych bodźców.
Jest ona niezbędna podczas wykonywania różnych świadomych działań i rozwija się w życiu
człowieka stopniowo.
O zaburzeniach uwagi dziecka możemy mówić wówczas, gdy stopień koncentracji jest
nieadekwatny w stosunku do wieku.
Po ukończeniu 5 roku, dziecko powinno posiadać już zdolność podzielności uwagi, tzn.
że jest w stanie wykonywać dwie czynności jednocześnie, np. słuchać rodzica i bawić się.
Powinno również potrafić skupić się na czymś dłużej bez rozpraszania.
W dzisiejszych czasach coraz więcej dzieci ma problem z koncentracją uwagi. Często
spotykamy się z tym, że są nadmiernie pobudzone i mają skłonności do stałego
rozpraszania się na lekcji. Wykonują kilka rzeczy jednocześnie, przy tym nie kończą
rozpoczętych czynności.
Kolejnym objawem jest popełnianie dużej ilości błędów o różnorodnym charakterze np. błędy
ortograficzne, interpunkcyjne, merytoryczne. Dziecko, które ma problem z koncentracją
uwagi bardzo szybko się męczy, narzeka na złe samopoczucie, ból głowy, brak siły.
Następnym objawem jest zapominanie przed chwilą usłyszanego polecenia oraz trudności
w odnalezieniu się w sytuacji zadaniowej.
Koncentrację uwagi, pamięć i wyobraźnię można rozwijać dzięki stosowaniu różnych
ćwiczeń, metod oraz technik zapamiętywania.
Istotne jest jednak przestrzeganie pewnych zasad:
1.Wymagania stawiane dziecku powinny być dla niego możliwe do zrealizowania, zgodne
z poziomem jego rozwoju psychofizycznego
2.Ćwiczenia koncentracji uwagi powinny towarzyszyć dziecku na co dzień w jego
naturalnych aktywnościach (w zabawie, czynnościach samoobsługowych, wykonywaniu
obowiązków domowych).
Przykład rodziców będzie je uczył, jak organizować swoją pracę: warto używać kalendarza,
karteczek samoprzylepnych, spróbować zaplanować z dzieckiem jego zajęcia, np. stworzyć
harmonogram tygodnia, określić czas na naukę, zabawę, obowiązki, czas wolny
3. Podczas codziennych rozmów z dzieckiem niezbędne jest utrzymywanie z nim kontaktu
wzrokowego, uważne słuchanie i autentyczne zainteresowanie jego przeżyciami
– jeśli gubi wątek, jest chaotyczne w swoich wypowiedziach należy delikatnie naprowadzać
je na główny temat, reagować na to, co mówi, aby wiedziało, że rodzic go słucha
4. Ważne jest podkreślanie staranności i dokładności w działaniu – pokazywanie dziecku,
że efekt końcowy zależy od szeregu mniejszych czynności, a dokładne wykonanie każdej
z nich jest niezbędne, aby osiągnąć zamierzony cel.
Wspólne gotowanie może być dobrym ćwiczeniem – warto zaproponować dziecku
wspólne przygotowanie jego ulubionego dania albo deseru, zadbać o to, by dokładnie
wykonywało kolejne etapy pracy. Radość ze wspólnego posiłku będzie dowodem na to,
że warto być uważnym i dokładnym w wykonywaniu podejmowanych działań
5. Ukierunkowana aktywność fizyczna, sport jest dobrym sposobem na
rozładowywanie nadmiaru energii, która często towarzyszy dzieciom z trudnościami
w koncentracji uwagi
6. Na zdolność koncentracji uwagi dobry pływ ma słuchanie muzyki – dr Alfred Tomatis
odkrył, że dźwięki o odpowiedniej częstotliwości i wysokości pobudzają korę mózgową
do działania, poprawiają koncentrację i pamięć, wzmagają kreatywność i podnoszą
motywację. Muzyka o odpowiednim natężeniu wprowadza obie półkule mózgowe
w stan równowagi, co sprzyja przyswajaniu wiedzy – warto słuchać utworów Mozarta lub
chorałów gregoriańskich, ważne by były to utwory instrumentalne
7. Należy zadbać o właściwą organizację miejsca i sposobu pracy dziecka:
− biurko powinno być uprzątnięte, bez zbędnych przedmiotów odwracających uwagę,
na biurku powinny znajdować się tylko te podręczniki, zeszyty i przybory, z których dziecko
aktualnie korzysta
− podczas pracy w pokoju powinna panować cisza (wyłączony telewizor, sprzęt grający
i elektroniczny), by umożliwić maksymalną koncentrację uwagi dziecka na zadaniach
− dobrym pomysłem jest wprowadzenie stałej pory wykonywania zadań, zaplanowanie
kolejności ich wykonywania, przejrzenie zeszytów, ćwiczeń
− wskazane jest stosowanie regularnych przerw, podczas których dziecko będzie mogło
odejść od biurka, skorzystać toalety, wykonać kilka ćwiczeń ruchowych
− zmieniać rodzaj aktywności, np. wykonywać zamiennie zadania wymagające większej
ilości czytania, a potem polegające na rysowaniu czy pisaniu
−korzystać z metod polisensorycznych , czyli takich , które angażują wszystkie zmysły
( wzrok, słuch, dotyk, ruch, itd. ) – zapamiętujemy 20 % z tego , co usłyszeliśmy, 30% tego,
co zobaczyliśmy, 50% tego, co usłyszeliśmy i zobaczyliśmy, 90% tego, co sami zrobiliśmy
− systematycznie utrwalać i powtarzać zdobywane wiadomości
− doceniać cząstkowe etapy pracy, chwalić za wytrwałość i włożony wysiłek.
Przykładowe ćwiczenia , gry i zabawy usprawniające koncentrację uwagi i pamięć
1. Rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, labiryntów, dyktand graficznych, porównywanie
ilustracji, łączenie punktów, …
2. Gry typu „ papier – ołówek”, np . statki , kółko i krzyżyk, państwa – miasta.
3. Gry planszowe ( np . warcaby, szachy, Chińczyk ), układanki , puzzle, memory, bierki,
Mozaika, itp.
4. Zabawa w „ papugę” – dorosły i dziecko powtarzają zdanie, stopniowo je rozbudowując
– ćwiczenie rozwija koncentrację uwagi i bezpośrednią pamięć słuchową.
PRZYKŁAD:
rodzic: „Jestem dziewczynką”
dziecko: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ala”
rodzic: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ala, lubię cukierki czekoladowe ”
dziecko: „Jestem dziewczynką, mam na imię Ala, lubię cukierki czekoladowe z nadzieniem
karmelowym” itd .
Modyfikując to ćwiczenie można powtarzać szeregi cyfr, kolorów, nazwy zwierząt, słów
na o kreśloną literę itp ., a także powtarzać je wspak, rozpoczynając od krótkich szeregów
złożonych z 2, 3 pozycji
PRZYK ŁAD
rodzic: żółty, niebieski, czerwony
dziecko: czerwony, niebieski, żółty
rodzic: zielony, żółty, pomarańczowy, niebieski
dziecko: niebieski, pomarańczowy, żółty, zielony
5. lampa, nos, podłoga – rodzic mówi podane słowa i wskazuje ręką na lampę, nos, podłogę
( dziecko naśladuje), następnie rodzic co innego mówi, co innego pokazuje – zadaniem
dziecka jest pokazywanie tylko tego, co mówi rodzic.
6. Czytanie i słuchanie opowiadania – rodzic czyta opowiadanie lub bajkę, a zadaniem dziecka
jest reagowanie na wybrane słowo,
np . słowo„ pałac ” – dziecko klaszcze, słowo
„ rycerz” – dziecko podnosi rękę.
7. Zabawa w „automatycznego pilota ” – dziecko z zawiązanymi oczami musi przejść przez
pokój omijając rozłożone na podłodze przeszkody, kierując się jedynie wskazówkami rodzica
– ćwiczenie kształtuje ponadto orientację w przestrzeni, utrwala schemat własnego ciała i
znajomość stron prawo – lewo, np .: „zrób 3 kroki w lewo, zatrzymaj się, zrób 1 krok nad
przeszkodą, obróć się w miejscu w prawo… ”.
8. Zapamiętywanie rytmów – dziecko ma za zadanie wysłuchać rytmu zademonstrowanego
przez rodzica (np. za pomocą cymbałków, bębenka lub klaśnięciami ), a następnie
wystukać go samodzielnie; w wersji dla starszych dzieci przedstawiamy dźwięki, np. za
pomocą klocków: 1 klaśnięcie – żółty klocek, 1 tupnięcie – 1 czerwony klocek, dziecko
wysłuchuje rytm i przedstawia go za pomocą klocków.
9.Wykreślanie w tekście np . określonych liter, wyrazów o określonej liczbie liter czy
zawierających daną literę; dla dzieci starszych: wykreślanie wyrazów będących określonymi
częściami mowy, wykreślanie wyrazów z „ż”, „ ch” itp.
10. Drukarka: rodzic „rysuje” na plecach dziecka figury geometryczne, litery, cyfry, a
zadaniem dziecka jest odgadnięcie rysunku, litery lub narysowanie ich na kartce ,
11. Kolorowanie z wykorzystaniem coraz bardziej popularnej techniki zentangle
(np. „ Zentangle. Sztuka ozdabiania dla dzieci ”, wyd . Wilga) , rysowanie mandali.
12. Wykonywanie działań matematycznych w pamięci, zabawy typu odliczanie od stu wstecz
np. co 6 (100 – 6 = 94, 94 – 6 = . . . itd .).
13. Słuchanie audiobooków lub tekstu czytanego głośno przez rodzica z jednoczesnym
śledzeniem tekstu, a następnie opowiadanie treści lub układanie planu wydarzeń.
14. Zadanie dla dziecka: leżąc przed snem w łóżku postaraj się dokładnie przypomnieć sobie,
np. co robiłeś dzisiaj między 15:30 a 16: 00 albo co robiłeś podczas długiej przerwy w
szkole lub, jak był ubrany dziś twój najlepszy kolega.
Ważne jest, aby praca z dzieckiem miała charakter zabawy, wiele propozycji może być
realizowanych w trakcie rutynowych czynności, np. wspólnego spaceru , w drodze do lub ze
szkoły, na zakupach….
LITERATURA I POMOCE WSPOMAGAJĄCE KONCENTRACJĘ UWAGI:
1.System Edukacji PUS i Mini – PUS z dostępnymi zeszytami ćwiczeń, np. „ Rusz głową”,
„ Skoncentruj się”, www.pus.pl
2. „ Dyktanda graficzne”, Z. Handzel ,
4. „ 100 ćwiczeń poprawiających koncentrację uwagi (opartych na analizatorze wzrokowym)
oraz wspomagających doskonalenie umiejętności czytania i pisania ”, G. Pawlik,
5 .„ Rusz głową i . .. figurą” , M. Hinz,
6. „Ćwicz swoją koncentrację! Zabawne zadania dla uczniów szkoły podstawowej”, A. Solms
7. Seria „Kapitan Nauka ”, wyd . EDGARD,
8. „Trening koncentracji dla uczniów” , J . Święcicka ,
9. „Koncentracja. Skuteczny trening skupiania uwagi” , A. Forzpańczyk.